Bitlis’in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Kalesi kalıntısında birinci kere bu yıl başlatılan arkeolojik hafriyatlarda gün yüzüne çıkarılan yapı ve buluntular bölgenin tarihine ışık tutuyor.
İkikkube Mahallesi’ndeki Selçuklu Kalesi kalıntısında Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Kulaz başkanlığında birinci kere bu yıl başlatılan arkeolojik hafriyatlar sürüyor.
Kalenin güneydoğusundaki dış surlarda ağırlaştırılan hafriyatlarda 50 metre çapında burç ile mutfak, kiler ve tandır alanları, erzak küpleri, künk, 22 sikke, seramik modülleri ile mimari kalıntılar ortaya çıkarıldı.
Ahlatşahlar, İlhanlı, Eyyubi, Akkoyunlular ve Osmanlı periyotlarına ilişkin olduğu tespit edilen yapı ve buluntular, bölgenin tarihi hakkında kıymetli ipuçları veriyor.
“Buranın üç, dört devir yerleşime sahne olduğunu söyleyebiliriz”
Dr. Öğr. Üyesi Kulaz, AA muhabirine, hafriyat yapılan alanın Buyruk Bayındır Türbesi, Harabeşehir ile Selçuklu Meydan Mezarlığına yakın bölgede olmasının değerli olduğunu söyledi.
Alanda birinci defa hafriyat çalışmalarına başladıklarını belirten Kulaz, şunları kaydetti:
“Buradaki çalışmalarda yaklaşık 50 metre çapında devasa bir burç ortaya çıktı. Burcun çabucak dışında mutfak yahut kiler olduğunu düşündüğümüz yerler, tandırlar, erzak küpleri, su künkleri bulundu. Elenen toprakta ise 22 sikke çıktı. Sikke, seramik kesimleri ve buluntulardan buranın üç, dört periyot yerleşime sahne olduğunu söyleyebiliriz. En alt katmanda Ahlatşahlar, üst katmanlarda da İlhanlı, Eyyubi ve Akkoyunlular periyotlarına ilişkin sikke ve seramikler bulduk. Buranın o devirlerde yerleşim olduğunu söylemek mümkün. 1500’lerde kale yıkılsa bile yerleşimin kısmen devam ettiğini söyleyebiliriz. En üstte katmanda da Osmanlı periyoduna ilişkin birtakım kalıntılar tespit ettik.”
“Muntazam ve devasa bir burç”
Kalenin yüzyıllar boyunca farklı medeniyetler tarafından kullanıldığını tabir eden Kulaz, “Burcun tamamını ortaya çıkarmak ve surlarla alakasını netleştirmek istiyoruz. Temel maksadımız turizme yönelik projeyle burayı görsel açıdan çok daha hoş hale getirmek. Dönem sonuna kadar burcun değerli ölçüde ortaya çıkacağını düşünüyorum. Büyük oranda tahrip olan burcun bir metrelik orjinal dokusu ayakta bulunuyor. Kesme taşla yapılan burcun içinde harçlı moloz dolgu mevcut. Muntazam ve devasa bir burç.” dedi.
Kazı devam ettikçe ortaya çıkan buluntularla ilgili daha çok bilgi edinebileceklerini anlatan Kulaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Burç tam olarak ortaya çıkmadığı için iç tarafta duvarın izlerini, burcun nasıl devam ettiğini, içeride yerler olup olmadığını bilemiyoruz. Hafriyat devam ettikçe bunlar netleşecek ve somut bilgiye ulaşacağız. Kalenin dış surları iç kale ile ilişkili. Kale bizim için kent manasına geliyor. İçinde mahalle, cadde ve sokakların bulunduğu yerlerdir. İç kale yöneticilerin oturduğu yerlerdir. Dış kale ve içindeki yapıların ortaya çıkarılarak restore edilmesi ve turizme kazandırılması değerli.”